- Anne baba olarak çocuklarımıza farkında olmadan “bilinçsiz davranış” örnekleri sunuyoruz. Örneğin çocuğunuzun ellerini yıkarken bezen hızlı bir şekilde yapmak istiyoruz. Fakat fazla akan suyu o anda fark etmiyoruz. Ve bu davranışı siz farkında olmadan sizi gözlemleyen çocuk daha sonra fazla akan suyun önemli olmadığını düşünüyor. Bunun sonucunda çocuğunuz kendi başına her el yıkadığında ‘suyu kısar mısın? çok fazla akıyor’ şeklinde uyarılarınız bir işe yaramayacaktır. Çünkü çocuk gözlemi siz fark etmeden yapmıştır ve uyguluyordur.
- Bunun gibi farkında olmadığınız davranışları gözden geçirerek tasarruf yapmayı çocuğunuza öğretmek için bir adım atabilirsiniz.
- Evde kullandığınız su/elektrik gibi para ödenen ve boşa harcanmaması gereken durumları konuşabilirsiniz. Bunu yaparken doğada su ve elektriğin öneminden bahsedebilir, gereksiz kullanımda ham çevre için hem de aile bütçesi için zararlarını anlatabilirsiniz.
- Evde kullandığınız bazı eşyaları geri dönüşüm olarak kullanmak çocukların gelecek yaşamında bunu alışkanlık haline getirmesi açısından oldukça önemlidir. Örneğin evinizde bulunan arkası temiz ve kullanılabilen kağıtlar için bir yer oluşturup çocuklarınızın ders çalışırken, resim çizmek istediklerinde ya da önemli olmayan zamanlarda kullanılması gereken kağıt miktarını karşılayabilirsiniz.
- Çocuğunuzun yaşına bağlı olarak haftalık harçlık verebilirsiniz. Bu harçlıkların kontrolü hakkında konuşabilir hafta sonunda eğer harçlığının bir kısmını ayırabilirse istediği bir oyuncak/eşyayı satın alabileceği yönünde teşvik edebilirsiniz.
- Geri dönüşüm için evde atılması gereken plastik ve kullanılmayan kağıt parçaları için bir kutu oluşturup gerekli yerlere gönderilmek üzere biriktirebilirsiniz.
- Tasarruf sadece çocuktan istenilmesi geren bir davranış olmamalı. Tasarruf ailecek uygulanabilecek bir davranış olmalıdır. Çocuklar anne/babalarının yaptıkları davranışı taklit ederler. Sizler tasarruf için bir kumbara oluşturup ailecek bütçenizden kumbaraya katkı sağlayabilirsiniz. Kumbaranız dolduğunda evinize hep birlikte en çok istediğiniz bir eşyayı alabilirsiniz.
- Çocuklar 10-11 yaşlarından sonra kendi paraları ile alışverişe gitmesi parasını nasıl harcaması gerektiği yönünde deneyim sahibi olmasına yardımcı olabilir. Bu nedenle bu yaşlardaki çocuklar için kendi başına alışveriş yapmalarına imkan sağlayabilirsiniz.
- Tasarruf yapmak sadece para,su,elektrik gibi olayları kontrollü harcamak değil, aynı zamanda israf etmemek anlamına da gelir. Yemek yerken yiyebildiği kadar almak ve tabağında yiyecek bırakmamak da çocukların öğrenmesi gereken durumlardan biridir. Annelerin çocuklarının yiyebileceği miktarı kendilerinin belirlemelerine izin vermeleri ve istedikleri miktarda tabaklarına koymaları israf konusunda çok önemlidir.
- Çocuğunuzla birlikte artık materyalleri kullanarak ev içerisinde kullanabileceğiniz eşyalar yapabilirsiniz. Örneğin; boş konserve kutularını boyayarak ister kalemlik isterseniz saksı olarak kullanabilirsiniz. Böylelikle tasarruf yapmanın farklı yollarını hayatınıza kazandırmış olursunuz.
Çocuk Gelişimci Beyza TOPRAK