Özel Öğrenme Güçlüğü NEDİR?
Özel öğrenme güçlüğü bireyin “Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü yaşaması” şeklinde tanımlanmıştır.
Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar;
- konuşma,
- okuma,
- yazma,
- dinleme,
- heceleme ve
- matematik gibi becerilerde güçlük yaşarlar.
Araştırmalara göre öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarda okuma problemleri daha yüksek oranda görülmektedir.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ZEKA GERİLİĞİ DEĞİLDİR. ZEKA DÜZEYLERİ NORMAL YA DA NORMALİN ÜZERİNDEDİR.
BELİRTİLERİ
- Görsel, işitsel, hareket ve denge gibi uyaranları algılamada sorun yaşayabilirler.
- Konuşmada gecikme, kelimelerim telaffuzunda zorlanma, az konuşma ve içe kapanıklık olabilir.
- Dinleme ve okuduğunu anlamada, ders sırasında not almada güçlük yaşayabilir ve düzensiz olabilirler.
- Ödev yapmada isteksiz olabilir, dikkatlerini ödevlerine yoğuşlaştıramayabilir ve genellikle yardıma ihtiyaç duyarlar.
- Eşyalarını sık sık kaybedebilirler.
- Bir nesnesinin ismini doğru telaffuz edemeyebilirler (para kelimesine pala diyebilirler).
- Sesler ve ses öbekleri arasındaki bağlantıları zor kurabilirler. Heceleri hatalı ayırabilir, birbirine benzeyen sesleri ve sayıları okurken ve yazarken karıştırabilirler ((b-d-p, m-n, 6-9 gibi)
- Birbirine çok benzeyen kelimeleri algılamada zorlanabilirler (bal, dal gibi).
- Sıraya koyma ve gruplama becerilerinde, zaman (dün, bugün, yarın) ve yön kavramları, mekânsal ve uzamsal (mesafe, biri, uzaklık gibi) kavramlarda, zaman kavramlarını öğrenme ve algılamada güçlükler yaşayabilirler.
- İnsan figürlerini çizmede hata yapabilirler.
- Yaşıtlarına göre matematik işlemlerini yapmada zorlanabilirler.
- Matematikte kullanılan “+, x” gibi sembolleri karıştırabilir, basit matematik işlemlerinde parmak ile sayma ya da kâğıt üzerine yazma ihtiyacı duyabilirler.
- İnce-kaba motor ve dengeye yönelik becerilerde zorlanabilirler. Sağ-sol el kullanımında, kalemi tutmada, yer-yön bulmada sorunlar yaşayabilirler. Denge kurmada; ip atlama, bisiklet sürme, ritmik hareketleri yapmada zorlanabilirler.
- Günlük rutin işleri ve birtakım temel kavramları unutabilirler (yatmadan önce dişlerini fırçalamak, haftanın günlerinin sırasını karıştırmak gibi).
- Dikkatlerini odaklamada güçlük yaşayabilirler.
- Sosyal olayları algılamada ve yeni bir davranışa uyum sağlamada zorlanabilirler.
SINIFLANDIRILMASI
Disleksi
Disleksi, bireyin okuma, yazma, konuşma, heceleme, dinleme becerilerinde zorluk yaşamasıdır. Genellikler ilkokul dönemindeki belirtilerle kendini gösterir. Her çocukta farklı şekillerde sorunlar yaşanabilir. Okurken kelime atlayabilir, ters çevirip okuyabilir, okuduğunu anlama ve dinlemede, kelimeleri ayırt etmede güçlük yaşarlar.
Disgrafi
Disgrafi, bireyin yazma becerilerinde sorunlar yaşamasıdır. Çocuğun el yazısında yavaş ve okunaksız şekilde yazabilirler. Metin yazarken, hecelerken, cümle oluştururken kelime kullanımında zorluk yaşarlar ve birçok imla hatası da yapabilirler.
Diskalkuli
Diskalkuli, bireyin matematik işlemlerde yaşanan problemleri içermektedir. Bu sınıflandırma içerisinde farklı matematiksel işlemlerde sorunlar yaşanması söz konusudur. Her çocuk farklı matematiksel alanda sorun yaşayabilir. Problem çözmede, geometride, sözel matematik gibi farklı alanlarda güçlük yaşanabilir. Okul öncesi dönemde mekan, zaman ve matematiksel kavramları algılamada yaşanan problemlerle kendini gösterir.
Özel öğrenme güçlüğü olan çocukları en iyi şekilde tanıyarak, ihtiyaçlarını bilerek, gerekli çaba gösterilirse öğrenmeleri kolaylaşır.
Özel öğrenme güçlüğü hakkında merak ettiğiniz ve sormak istediğiniz sorular için İLETİŞİM kısmından bizlere ulaşabilirsiniz.
Çocuk Gelişimci Sena ARMUTLU