Bir çocuğun inatlaşması gelişim dönemi içinde farklı yaşlarda kendini göstermektedir. Çocuklar 2 yaşlarına geldiklerinde her şeyi kendilerinin yapmak ister, bir birey olduğunu göstermek ister bu da inatlaşmalarına neden olabilir.
Çocuklar için 3 yaşa kadar olan süreç inatlaşma dönemidir. Çocuk bu dönemde anne ve babasını taklit etmek ister ve her şeyi kendi yapmak ister. Kendi yemeğini kendi yemek ister, kendi giyinmek ister. Bu dönemlerde “ben yapacağım” isteği baskındır.
Bu dönemde çocuğun yapmak istediği şeylere izin vermek kişilik gelişimini olumlu yönde etkiler. İstediği yapılmadığı taktirde ise çocuk inatlaşır, agresif ve istemeyen davranışlar sergileyebilir. Çocuğun bu dönemlerde engellenmesi gelişiminin de doğal süreci engellenmiş olur.
Çocukların inatlaşma davranışına tepki olarak anne babanın da inatlaşması, sinirlenmesi ve davranışı engellemesi çocuğun daha fazla inatlaşmasına, ağlamasına ve hırçınlaşmasına neden olur. Çocuğa sürekli engeller konulması “şunu yap, buraya gel, şunu yapma” denmesi bir süre sonra anlamını ve otoritesini yitirir. Çocuk her yerde inatlaşma yöntemine başvurur.
3 yaşından sonra çocukların empati yeteneğinin gelişmeye başlamasıyla birlikte bu inatlaşmada azalma görülür. Fakat çocuk problemlerini ve yapmak istediklerini sürekli inatlaşarak çözüyorsa bu kalıcı hale gelebilir ve ileriki yaşlarda daha farklı davranış problemlerine neden olabilir.
ÇOCUK NEDEN İNATLAŞIR?
- Çocukların inatlaşmaları birçok nedene bağlanabilir.
- Öncelikle gelişim süreci içerisinde ilk 3 yaşa kadar ve ergenlik döneminde inatlaşma davranışları görülebilir.
- Aile içerisindeki ilişkiler, anne baba arasındaki iletişim, anne babanın problem çözme şekilleri, yeni bir duruma uyum sağlama, çocuğa karşı ilginin azalması, yeni bir kardeşin gelmesi, cezalandırma ve şiddet, sosyal ve duygusal desteğin azalması, çocuğa zorla bir şeyler yaptırma, çocuğun davranışlarına aşırı tepki verilmesi çocuklarda inatlaşmaya neden olabilir.
İNATLAŞMA KARŞISINDA ÇÖZÜM NE OLMALI?
- Öncelikle inatlaşma davranışının nedeni iyi anlaşılmalı.
- Çocuğun inatlaşma davranışını gösterdiği zaman anne baba da inatlaşmamalı. Çocuklar anne babalarını her fırsatta denemek ister. Anne baba bu gibi durumlarda bir yetişkin olduğunu unutmamalıdır.
- Anne baba inatlaşması karşısında sakin kalmalıdır. Bu sakin kalma karşısında çocuğun uyum sağlaması daha kolay olacaktır. ortak çözüm yolları aramaya çalışın.
- Anne baba çocuğa gösterdiği davranışlarda tuturlı olmalıdır. Çocuğun yapmak istediği davranış karşısında izin verme tutumu her seferinde değişiyorsa çocuk isteği karşında inatlaşma, ağlama gibi birçok yola başvurabilir.
- Sakin kalmayla birlikte çocukların aşırı inatlaşma karşında görmeden gelme yöntemini uygulayabilirsiniz.
- Çocuk anne babasının duruşu ve tepkiler karşısında davranışın yapılmaması gerektiğini anlar.
- Çocuğun inatlaşma davranışına karşı aşırı tepki verilmemelidir. Ceza ve şiddet yöntemiyle sorunların çözümüne gidilmemeli.
- Çocuğun bir davranışı neden yapmaması gerektiğini basit kelimelerle anlayabileceği şekilde açıklayın. davranışlarınızda kararlı olmaya çalışın.
- Çocuğun inatlaşması durumunda ilgisini farklı bir yöne çekmeye çalışabilirsiniz.
- Küçük yaşlarda ise çocukları kucağınıza alarak, sevgi sözcükleriyle sakinleştirebilirsiniz.
- Çocuk için uygun seçenekler sağlayarak onun istediği seçmesini sağlayabilirsiniz.
Çocuk Gelişimci Sena ARMUTLU
Merak ettiğiniz ve sormak istediğiniz sorular için İLETİŞİM kısmından bizlere ulaşabilirsiniz.
Çocuklarda öfke davranışı ve çözüm önerilerine BURADAN ulaşabilirsiniz.