İnternet, çocukların ve yetişkinlerin eğlendiği, keyifli vakit geçirdiği, oyunlar oynadığı ve bilgiye en kolay şekilde ulaşabildikleri ve zamanı da en kolay harcayan bir ortamdır. Peki bu internet ve teknoloji bağımlılık derecesine ulaşır mı, bu nasıl anlaşılır?
TUİK 2016 verilerine göre internet kullanım oranının en fazla olduğu yaş 16-24 yaş grubu olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca her 10 haneden 8’i internet erişimine sahiptir.
Günümüzde teknoloji, çocukların daha bağımsız oldukları, istediklerine sınırsız şekilde ulaşabildikleri ve kendi kurallarını kendileri koyabilecekleri bir ortamdır. Bu da çocukların ilgisini çekmekte ve teknoloji ile geçirdikleri zamanı arttırmaktadır. Bu geçirilen zaman, çocukların gitgide gerçek hayattan uzaklaştırmaya, önemli öncelikleri geri plana atmaya ve fiziksel aktivitelerini azaltmaya yol açabilmektedir.
Ayrıca çocukların teknoloji üzerindeki etkinliklerini arkadaş ortamı da etkilemektedir. Çocuklar bir gruba dahil olma, arkadaşları ile daha çok ortak nokta bulabilme isteği de internete olan ilgiyi arttırabilmektedir.
İnternet bağımlılığının belirtileri
Yeşilay’ın yaptığı bağımlılık belirtilerine göre; internet üzerinde çok fazla zaman geçirilmesi, saatlerin harcanması, uzun süre bilgisayar, telefon ve tablet başında geçirilen zamanın fiziksel sorunlara ve şikayetlere neden olması, geçirilen zaman hakkında yalan söylenmesi, internette daha çok vakit geçirmek için yemek yemeyi, dersleri ve sorumlulukları aksatılması, internet olmadığı zaman kişinin kendini boşlukta ve gergin hissetmesi olarak sıralanmıştır.
Çocukların bu bağımlılık düzeyine gelmeleri onların dış dünyadan uzaklaşıp iletişim sorunları yaşamalarına, aile bireyleri arasında sorunlar yaşanmasına, akademik başarıyı olumsuz etkilemesine ve sorumlulukların aksatmalarına neden olabilir.
Çocukların internette geçirdikleri zaman arttıkça psikolojik ihtiyaçlarını buradan karşılamaya çalışabilirler ve bu durum sorunlarla başa çıkma becerilerini olumsuz etkileyebilir.
İnternet bağımlılığını önlemek için neler yapılabilir?
Yapılan araştırmalarda internet bağımlılık düzeyi yüksek olan ergen bireylerin sosyal kaygılarının daha fala olduğu, anne babalarını daha çok kontrolcü olarak algıladıkları ve internette harcadıkları zamanı denetleyemedikleri ortaya konulmuştur. Yapılan başka bir araştırmaya göre ise aile bağlarının güçlü ve güven ortamının olduğu ortamların internet kullanımını azalttığı bulunmuştur.
- İnternette geçirilen zamana yönelik bir planlama yapılabilir, saatler konusunda çizelge oluşturulabilir.
Çocuklar 2 yaşına kadar internet, bilgisayar ve televizyon karşısında vakit geçirmemelidir. Okul öncesi yaş grubu için 30 dk, ilkokul için ödev haricinde 45 dk, lise dönemine kadar 1 saat, lise döneminde ise günlük 2 saat internet kullanımı için yeterlidir.
- İnternet olmadığı zaman çocuklarınız için zamanını doldurabilecek aktivite ortamları hazırlayın, çocuğunuzla neler yapabileceğiniz hakkında planlamalar yapın.
Çocuklar internet olmadan, zamanlarını verimli kullanmayı ve ilgi alanlarına yönelerek yeteneklerini keşfetme fırsatı bulurlar.
- Çocuklarınızla gerçek yaşamla olan aktivitelerinizi arttırın. Onlarla ortak noktaları bulmaya çalışın ve verimli vakit geçirmeye çalışın.
Çocuğunuzla keyifle ortak vakit geçirmeniz onun sizi daha ilgili bir ebeveyn olarak algılamasını sağlar ve internete bağımlılık düzeyini azaltır.
- Çocuğunuzun ilgi alanına ve yeteneklerine yönelik bir spor ile ilgilenmesini sağlayabilirsiniz.
Bir spor dalı ile ilgilenmek, çocuğun rahatlamasına ilgi alanının genişlemesine ve fiziksel aktivitesinin arttırarak rahatlamasını sağlar.
- Çocuğunuzun bilgiyi edinmede farklı yollar izleme fırsatı verin.
Çocuğunuzla birlikte kütüphaneye gidebilirsiniz. İlgi alanına göre bir konu belirleyip çocuğunuzla birlikte kütüphanede araştırmalar yapabilirsiniz.
- Çocukların sanal ortam, bilgisayar ortamı arkadaşlıkları azalmak için çocukların doğal ortamda bir araya gelebilecek arkadaş ilişkileri desteklenmelidir.
UNUTMAYIN
- Çocukların interneti güvenli bir şekilde kullanımına dikkat edin.
- İnternet kullanımında çok baskıcı ve otoriter bir tutum içine girmeyin.
- Çocuk internet olmadığı zaman mutlaka vaktini verimli kullanacağı bir faaliyeti olmalıdır.
- Çocuklarınız için dışarıda yapılabilecek aktiviteleri çoğaltın.
- İnternet kullanımında anne baba olarak aldığınız kararlarda tutarlı olmalısınız.
- Çocuğunuzun uzun süreli internet kullanımını engelleyemiyorsanız uzman yardımı almalısınız.
Çocuk Gelişimci Sena ARMUTLU