Bir çocuğun bir davranışı kazanması için görmesi, gözlemlemesi ve gördüğü bu davranışı taklit ederek bir alışkanlık haline getirmesi gereklidir. Çocuğunuza sürekli kitap oku, neden kitap okumuyorsun, gibi cümleler kurarak onun kitap okumasını sağlayamazsınız. Sizin elinizde telefon gören çocuk eline kitap değil telefon alacaktır. Çocuklar sizin yaptığınız davranışları kendisi için güvenli bulur. Yani, siz bir davranışı gerçekleştiriyorsanız bu, çocuklar için yanlış sayılmaz çünkü yetişkinler doğru bildiği şeyleri yaparlar. Çocukları için bir davranışın gerçekleştirilmesini isteyen anne/baba hem sözel hem görsel olarak o davranışı gerçekleştirmeli ki çocukta bu davranışın doğru olduğunu kabul etsin.

Teknolojinin bizim yaşamımızın her anında olduğu bu zaman diliminde ayrıca kitapların ve çoğu okuma kaynaklarının internette de bulunabilirliğini düşününce anne/baba olarak elimize sayfaları çevrilen bir kitap almak çok zor olabiliyor. Ama yepyeni bir nesil, internette her bulduğu bilginin doğru olduğunu kabul ederek büyüyor. En azından anne/baba olarak sevdiğimiz konularda kitap veya dergiler ile çocuğumuza örnek olarak ona, bu alışkanlığı kazandırabiliriz.

Alışkanlık kazanmak bir çocuk için ne kadar küçük yaşlardan itibaren başlanırsa, devam eden yaşlarda kendi istek ve ilgilerine göre okumak o derece kolay olacaktır.

Peki çocuğuma ne kadar erken yaşta kitap okumaya başlamalıyım?

Bir çocuğa kitap okumanın yaşı bence yoktur. Bu anne karnından itibaren başlayan bir süreç ile olabilir. Bebeğiniz dünyaya geldiği andan itibaren onunla iletişim kurmak, konuşmak ve onun bu süreçte farklı uyarıcılar alması için, içerisinde gerçek nesnelerin resimlerinin olduğu sert sayfalı kitaplar tercih ederek kitap okumaya başlayabilirsiniz. Her kitap çocuğunuzun dil gelişimi için önemli ölçüde fayda sağlayacaktır. Bu süreç bebeğinizin alışkanlık kazanması için çok önemlidir. Çünkü doğduğu andan itibaren kitaplarla iç içe olan çocuğun sonradan alışkanlık kazanması gerekmeyecektir.

Çocuğunuz büyümeye başladıkça sizin ona aldığınız her kitap için ayrı heyecan duymaya başlayacaktır. Dört yaş civarında çocuğunuz ile bir kütüphaneye gidebilir, onun seçtiği kitapları almasına olanak sağlayabilirsiniz. Kütüphaneye giden çocuklar, kütüphane kartı edinerek sorumluluk kazanırlar ayrıca ödünç aldığı kitaplara saygı gösterir ve kitaplara güzel davranma becerileri gelişir. Kendi sevdiği tarzda kitaplar seçtiği için bir alan üzerinde bilgi sahibi olmaya başlarlar.

Yaşı büyük olan çocuklara kitap alışkanlığı kazandırmak için ne yapabilirim?

Küçük yaşta alışkanlıklar daha kolay kazanılır, evet ama daha büyük yaşta ve kitap okumaktan hoşlanmayan çocuğunuz varsa sizin yapmanız gerekenler daha farklı olacaktır. Öncelikle gerçekten kitap okumaktan zevk almayan çocuklar var. Bu çocuklar konu bakımından kendi ilgisini çeken tarzda kitaplar bulamamış olabilirler. Her kitap her çocuğa hitap etmeyebilir. Bu nedenle ilk önce çocuğunuzun ne tarz kitaplar okumaktan hoşlandığını anlamalısınız. Bunu yaparken izlediği filmlerden yola çıkabilirsiniz ya da çocuğunuzla iletişim kurarak sohbet havasında sevdiği tarzlar hakkında konuşabilirsiniz. Çocuğunuz, gerçekten konusunu beğendiği ve akışa kendini kaptırdığı bir kitaptan sonra başka kitaplar okumak isteyecektir. Bu alışkanlığı kazandırmak için daha farklı geçişler kullanabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuzun merak ettiği konularda dergi alabilirsiniz. Dergiler daha çok resim olduğu ve daha az yazı bulunduğu için okumaya ilk adımda iyi bir başlangıç olacaktır. Aynı şekilde çizgi romanlar için önerilerde sunabilirsiniz.

Çocuğunuz ile kütüphane veya kitapçıya giderek kendi istediği kitabı seçmesini fırsat sağlayabilirsiniz. Ayrıca çocuğunuzun yaşına uygun başka bir kitabı kendiniz seçerek, çocuğunuz ile kitap bitirme yarışı yapabilirsiniz. Sizin, çocuğunuz ile aynı seviyede kitap okumanız onun kitaplar üzerine düşüncesini daha kolay anlamanıza yardımcı olabilir. Unutmayalım çocuğunuza kazandırmak istediğiniz bu davranışta sizin de onunla birlikte aynı davranışı gerçekleştirmeniz çocuğunuz açısından oldukça önemlidir.

Çocuklarınız için kitap önerileri arıyorsanız sizin için oluşturduğumuz sayfamızdaki kitap listelerine göz atabilirsiniz.

Çocuk Gelişimci Beyza TOPRAK